Nơi được chọn để đón Xá lợi Phật ở Hà Nội: Là chùa có tuổi đời hơn 500 năm, từng đón nhiều nguyên thủ

Những ngày qua, một sự kiện vô cùng quan trọng với các Phật tử trên khắp thế giới đã được tổ chức trọng thể ngay tại Việt Nam. Đó là Đại lễ Phật đản, hay có tên gọi chính thức là Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2025.

Trong khuôn khổ Đại lễ, hoạt động được các tăng ni, Phật tử nói riêng hay đông đảo mọi người nói chung quan tâm hàng đầu, là chiêm bái Xá lợi Phật. Được biết, Xá lợi được đưa từ Ấn Độ sang Việt Nam, tôn trí ở chùa Thanh Tâm - TP.HCM rồi đến núi Bà Đen, Tây Ninh. Ngày mai tức 13/5, Xá lợi Phật sẽ được nghinh rước tại một ngôi chùa ở Hà Nội, cuối cùng sẽ tới Hà Nam.

Vậy khi đến Hà Nội, Xá lợi Phật sẽ được đưa tới đâu? Đây là một ngôi chùa vô cùng nổi tiếng nằm ngay giữa trung tâm thủ đô, có tuổi đời hơn 500 năm và từng được đón nhiều nguyên thủ quốc tế. Đó là chùa Quán Sứ nằm ở số 73 phố Quán Sứ, phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, cách hồ Hoàn Kiếm chỉ khoảng 1km.

Ngôi chùa cổ hơn 500 tuổi giữa lòng thủ đô

Theo tạp chí Người Hà Nội, chùa Quán Sứ được khởi dựng từ thế kỷ 15. Chùa còn được liệt vào 4 di tích nổi tiếng bậc nhất xứ Kinh Kỳ vào những thế kỷ trước. Cụ thể trong cuốn Sách Hà Nội nửa đầu thế kỷ 20, chú tích bản đồ Hồng Đức thành Thăng Long ghi: "Cửa Nam Kinh thành có 4 di tích nổi tiếng: Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Khâm Thiên Giám, đền Nam Giao và chùa Quán Sứ".

Trải qua hàng trăm năm lịch sử, chùa đã được trùng tu, sửa chữa nhiều lần. Có lần chùa được sửa sang làm chỗ lễ bái cầu đảo cho quân nhân (ghi trên tấm bia niên hiệu Minh Mệnh thứ 3 năm 1822); 3 lần chùa được tu sửa, tổ tượng, tạc thêm tượng Phật vào năm 1855, 1876 và 1881. Đến năm 1942, một cuộc trùng lớn được thực hiện để chùa Quán Sứ trở thành trụ sở Trung ương Hội Phật giáo Việt Nam. Năm 1992, tu sửa lại nhà thờ Tổ.

Kiến trúc chùa hiện nay bao gồm các phần chính là cổng Tam quan, Gác chuông, Tiền đường, Thượng điện, hai nhà Dải vũ và nhà thờ Tổ. Tại chùa Quán Sứ không chỉ thờ Phật, các vị sư thầy có công mà còn thờ Lý Quốc Sư - vị thiền sư đã chữa khỏi bệnh cho vua Lý Thần Tông, có công với nước.

Chùa còn có nhiều pho tượng, câu đối, những quả chuông đồng hay hệ thống di vật bằng gỗ phong phú, mang nhiều giá trị về lịch sử cũng như văn hóa, nghệ thuật. Theo nhiều tài liệu ghi lại, chùa Quán Sứ còn là một trong số rất ít ngôi chùa ở Việt Nam có tên chùa và các câu đối được viết bằng chữ quốc ngữ.

Đến nay, chùa Quán Sứ không chỉ là ngôi chùa được đông đảo tăng ni, Phật tử đến chiêm bái, mà còn là di tích mang đậm tôn giáo, tín ngưỡng, tâm linh và nét văn hóa Việt, là điểm tham quan, vãn cảnh dành cho nhiều du khách trong và ngoài nước. Đã nhiều lần chùa được các nguyên thủ quốc tế ghé thăm khi đến Hà Nội như Quốc vương Lào vào năm 1966, Thủ tướng Ấn Độ vào năm 2016, Quốc vương Campuchia vào năm 2024...

Ngôi chùa gắn liền với nhiều sự kiện quan trọng

Chùa Quán Sứ luôn gắn liền với nhiều sự kiện quan trọng của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Có thể kể tới năm 1958, Hội Phật giáo Thống nhất Việt Nam được thành lập và chọn ngôi chùa làm trụ sở; năm 1977 Hội Phật giáo Thống nhất Việt Nam thành lập thành lập Trường "Tu học Phật pháp Trung ương" tại chùa; tháng 11/1981, Đại hội Đại biểu Phật giáo thống nhất Việt Nam được tổ chức, thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam... Chùa Quán Sứ cũng chính là nơi đặt văn phòng đại diện của Tạp chí Nghiên cứu Phật học.

Năm nay cũng vậy, chùa Quán Sứ được chọn là 1 trong 4 nơi được tôn trí Xá lợi Đức Phật tại Việt Nam.